توانبخشی چیست؟

توانبخشی به انگلیسی: Rehabilitation به مفهوم بازگردانیدن توانایی ها، حفظ شأن و منزلت فرد ناتوان و تعیین جایگاه قانونی و اجتماعی او می باشد. نام های دیگر توانبخشی نوتوانی، بازتوانسی، بازپروری و بازسازی نیز می توان یاد کرد.

دراقع توانبخشی به مجموعه تدابیر و اقدامات پیگیر و هماهنگ از خدمات پزشکی، پیراپزشکی، اقتصادی، اجتماعی و حرفه ای است. این مجموعه به قصد درمان و بهبود و همچنین ارتقاء سطح کارآیی افراد کم توان و ناتوان (معلول)، تا بالاترین حد ممکن، به منظور دستیابی آنان به یک زندگی مستقل در جامعه عرضه می گردد.

برای بازدید از محصولات توانبخشی کلیک کنید

فروشگاه وینکل

اهداف توانبخشی

اهداف کلی توانبخشی شامل:

• پیشگیری از معلولیت
• جلوگیری از پیشرفت معلولیت
• ارتقاء سطح افکار عمومی نسبت به معلولین و معلولیت
• سعی در خودکفایی معلول و قادرسازی وی در برخورد با مشکلات
• تطابق زندگی معلولین با جامعه
• ارائه تسهیلات و خدمات شهری مناسب جهت استفاده معلولین
• افزایش آگاهی معلولین نسبت به توانایی های و محدودیت های جسمی و روانی خویش و تطبیق و هماهنگی این وضعیت با محیط

2.افراد با ضایعه ی نخاعی،چه افرادی هستند؟

آسیب طناب نخاعی به انگلیسی: Spinal cord injury یا SCI از عوامل مهم اختلالات حسی، حرکتی، دستگاه ادراری یا ترکیبی از این موارد است. تصادفات اتومبیل شایع‌ترین علت آسیب‌های طناب نخاعی هستند و از دیگر علل آن می‌توان به سقوط، حوادث ورزشی و زخم‌های ناشی از شلیک گلوله اشاره کرد .ضربه‌های وارد بر ستون مهره‌ای ممکن است باعث آسیب نخاع، ریشه اعصاب نخاعی یا هر دو شوددر مورد اعمال حرکتی ممکن است ضعف اندام یا فلج یک اندام و آسیب نورون حرکتی فوقانی (UMN) یا نورون حرکتی تحتانی (LMN) وجود داشته باشد و در مورد اعمال حسی ممکن است فقدان حس، کاهش حس، افزایش حساسیت یا احساسهای غیرطبیعی نظیر احساس سوزش یا کرختی بروز کندآسیب شدید طناب نخاعی نسبتاً ناشایع است، اما ازنظر عواقب خود حالت تحلیل برنده و طولانی مدت دارد، زیرا این ضایعه در اغلب موارد افراد جوان‌تر از ۳۰ سال را گرفتار می‌سازد.

3. بهترین تجهیزات توانبخشی برای راه رفتن افراد با ضایعه ی نخاعی

1.اسکلت بیرونی:

اسکلت بیرونی آخرین فناوری در توانبخشی و درمان فیزیکی است. فناوری اسکلت بیرونی به بیماران ضایعه نخاعی کمک می‌کند تا توانایی حرکت خود را دوباره بدست آورند. اسکلت بیرونی به ایستادن و حرکت ماهیچه‌ها در راه رفتن بیماران ضایعه نخاعی کمک می‌کند.

از سوی دیگر، فعالیت‌های ساده مانند خرید، بالا رفتن از پله و استفاده از سرویس بهداشتی برای افرادی که از صندلی چرخ‌دار استفاده می‌کنند بسیار دشوار است. بازگرداندن توانایی حرکتی، تجربه‌ی زندگی مستقل را برای افراد آسیب نخاعی فراهم می‌کند. با جایگزینی اسکلت بیرونی به جای صندلی چرخ‌دار، افراد آسیب نخاعی می‌توانند به راحتی و به صورت ایستاده با دیگران تعامل داشته باشند. افزون بر این، استفاده از اسکلت بیرونی، بهبود سلامت جسمانی و روحی را در پی خواهد داشت. استخوان‌ها و عضلات آ‌ن‌ها، قوی‌تر خواهد شد. خطر ترومبوس (thrombosis) و لخته شدن خون و کمردرد افراد ناشی از نشستن طولانی‌مدت بر صندلی چرخ‌دار کاهش می‌یابد. همچنین عملکرد دستگاه گوارش بهتر می‌شود.

هم‌اکنون دو نوع از اسکلت بیرونی در دسترس است. یکی برای بیمارستان‌ها و پزشکان که با بیماران آسیب نخاعی در سطح‌های متفاوت کار می‌کنند و نوع دیگر برای استفاده فردی تهیه شده است. انواع متنوعی از اسکلت‌های بیرونی وجود دارد که هدف همه آن‌ها کمک به ایستادن و راه رفتن و سرعت‌ بخشیدن به فرایند توانبخشی بیماران آسیب نخاعی است. تفاوت اسکلت‌های بیرونی در دید مهندسی و نحوه عملکرد ربات‌ها است. بعضی نیز به ایستادن بیماران آسیب نخاعی کامل نمی‌توانند کمک کنند و اغلب آن‌ها جهت حفظ تعادل نیاز به عصا دارند. دلایل مختلفی برای اهمیت دادن به اسکلتهای بیرونی وجود دارد. کسانی که نمی‌توانند راه بروند می‌توانند با آن‌ها روی پای خود بایستند و حرکت کنند. عده‌ای دیگر نیز می‌توانند با آن‌ها تواناییهای حرکتی خود را بازیابند.

2.رابط مغز و رایانه:

از رابط‌های مغز و رایانه برای کنترل اسکلت‌های بیرونی بالاتنه و پایین‌تنه و یا حتی اندام فلج استفاده می‌شود. دستگاه انواع خاصی از فعالیت‌های عصبی را سنجیده و به یک پردازشگر می‌فرستد. این پردازشگر سیگنال‌هایی را برای حرکت اندام خود بیمار، بکارگیری اسکلت‌ بیرونی یا کنترل بازوها و پاهای مصنوعی برقی فراهم می‌کند.

در این روش، فرایند دریافت سیگنال‌های مغزی با کمک کلاه الکتروانسفالوگرام (EEG) اجرا می‌شود. این کلاه شامل الکترودهایی است که فعالیت‌های الکتریکی مغز را آشکار می‌کند. در این فرآیند بیمار یک کلاه که الکترودهایی به آن متصل است می‌پوشد و الکترودها پیام‌های مغز را دریافت و به یک رایانه ارسال می‌کنند و رایانه به اسکلت بیرونی می‌گوید که چگونه حرکت کند. در برخی از روش‌ها از ترکیبی از واقعیت مجازی و واکر رباتیک و رابط مغز و رایانه استفاده می‌شود. در این حالت فرد آسیب نخاعی با کمک واقعیت مجازی توانایی تصور بازیابی کنترل کامل اندام خود را پیدا می‌کند. سپس از یک دستگاه واکر که به‌طور معمول در درمان‌های فیزیولوژی کاربرد دارد استفاده می‌کند تا از این طریق راه رفتن و تصور واقعیت مجازی با هم ادغام شوند. در مرحله آخر، فرد آسیب نخاعی از طریق رایانه به یک اسکلت بیرونی متصل می‌شود. نتیجه این فرآیند، توانایی کنترل اسکلت بیرونی با ذهن توسط افراد آسیب نخاعی است.

در این فرایند، نیمی از افراد آسیب نخاعی که دارای فلج کامل بودند بخشی از توانایی‌های حرکتی خود را دوباره به‌دست‌آوردند. حتی کسانی که بیشتر از یک دهه دچار آسیب نخاعی بودند برخی توانایی حرکتی و حسی را بازیافتند.

3.پاراپادیوم:

اصطلاح پاراپودیم از دو بخش پارا (para) و پودیا (podia) تشکیل شده است که اشاره به دو اندام جدا گانه دارد. و در علم زیست شناسی به زائده های پا مانند که باعث حرکت می شوند گفته می شود. اصطلاح پاراپودیوم، یا به عبارت کلی تر اسم پاراپودیوم در علم توانبخشی به ارتزی گفته می شود که به ایستادن و در عین حال حرکت انسان کمک می کند. اما امروزه پاراپودیوم وسیله است برای راه رفتن دوباره افراد با ضایعات نخاعی، فلج مغزی، فلج اندام تحتانی و همچنین افرادی که صدمات کلی به سیستم عصبی- عضلانی آنها وارد شده است. پاراپودیم یک وسیله منحصر به فردی است که علاوه بر فراهم کردن امکان راه رفتن دوباره باعث توانبخشی کاربر می شود.

معلولان یا اشخاصی که به دلایل خاصی از جمله صدمات نخاعی، مغزی و … توانایی حرکت و راه رفتن را از دست داده اند از وسایل و تجهیزات مختلفی در این راستا برای فایق شدن بر این مشکل استفاده می کنند. از جمله انواع بریس ها، ارتزهای ثابت، آرجی او ها و… اما هیچکدام از این تجهیزات، ابزار و وسیله آرمانی برای کاربرانشان نبوده اند. یکی از مشکلات استفاده معلولان از بریس های مرسوم در توانبخشی عدم امکان تنظیم و یا تطیبق آنها با توجه به رشد افزایش سن و وزن کاربر می باشد. و همچنین مدت زمات لازم برای پوشیدن یا در آوردن این ارتزها گاها تمایل به استفاده از آنها را کم می کند. پاراپودیم با توجه به این مشکلات و با علم به برآورده کردن نیازهای آتی کاربران طراحی شده است. پاراپودیم امکان ایستادن بدون استفاده از دست را فراهم می کند در نتیجه کاربران می توانند از دست های خود برای فعالیت های دیگر استفاده کنند.طراحی بریس ها و سه پایه با مفهوم اصلی طراحی پاراپودیوم متفاوت است، هر چند تمام نیازهای موجود در این وسیله ها را فراهم می کند.پاراپودیوم به عنوان یک ارتز بهترین وسیله برای افراد با ضایعات نخاعی و فلج اندام تحتانی می باشد، هر چند می تواند برای مواردی همچون مشکلات سیسم ماهیچه ای- عضلانی که در آن ایجاد تعادل در راه رفتن، شیوه صحیح ایستادن و در عین حال توانبخشی مهم است، استفاده شود. به خاطر نوع طراحی داینامیک و تطبیق پذیر بودن پاراپودیم؛ در تمامی دوران رشد کودکان میتواند از این وسیله استفاده کنند. محل قرار گیری پا (صفحه پا) با اندازه های مختلف منطبق است و قابل تنظیم در زوایای مختلف است. همچنین ارتفاع پاراپودیم با استفاده از پین ها و ساختار پروفیلی قابل تنظیم است. پنل پشتی و کنار نیز از دو قطعه جداگانه ساخته شده است که به راحتی می تواند در جهت طول و عرض تنظیم شود.

4.گیت ترینر:

برای بازدید از محصولات گیت ترینر کلیک کنید

فروشگاه وینکل

 یک وسیله چرخدار است که به فردی که قادر به راه رفتن به طور مستقل برای یادگیری یا اعزام مجدد برای راه رفتن با خیال راحت و کارآمد به عنوان بخشی از آموزش راه رفتن نیست ، کمک می کند. گیت ترینر برای کودکان یا بزرگسالان دارای معلولیت جسمی در نظر گرفته شده اند تا فرصتی برای بهبود توانایی پیاده روی فراهم کنند. یک گیت ترینر هم امکان پشتیبانی از وزنه برداری و هم ترازی وضع حمل را برای فعال کردن تمرین راهپیمایی ارائه می دهد. این دستگاه به عنوان یک واکر پشتیبان عمل می کند و از تعادل غلتک سنتی و یا یک واکر با پیوست های سکو ، کمک بیشتری برای تعادل و تحمل وزن ارائه می دهد. همچنین موقعیت هایی را برای ایستادن و تحمل وزن در موقعیتی امن و پشتیبانی شده فراهم می کند. اختلالات حرکتی مختلف می تواند منجر به عدم توانایی پیاده روی مستقل شود و این امر مستلزم استفاده از گیت ترینر است. چنین ناتوانی حرکتی ممکن است به دلیل شرایط پزشکی از کودکی باشد ، مانند فلج مغزی ، اسپینا بیفیدا یا سایر ناتوانی های رشدی. یا اختلال در راه رفتن ممکن است به دلیل صدمه یا بیماری بعدی باشد ، مانند آسیب دیدگی مغز ، آسیب ناقص نخاع یا سکته مغزی. صرف نظر از علت ناتوانی ، کودک یا بزرگسال ممکن است یاد بگیرند که راه برود یا توانایی پیاده روی را از طریق تمرین پیاده روی بازیابی کند. اکتشافات اخیر در زمینه نوروپلاستیسیته نشان دهنده پتانسیل انسانی برای بهبود مهارت های حرکتی از طریق درمانی مبتنی بر فعالیت ، با وجود آسیب عصبی ناشی از وضعیت یا آسیب است. اگرچه استقلال کامل در راه رفتن در هر حالت ممکن نیست ، اما با تمرین حرکتی می توان دستاوردهای قابل توجهی در قدرت عضلات و کنترل نورون حرکتی برای پیاده روی به دست آورد.